Het Overleg Kunst(historische) Bibliotheken Nederland * Art Libraries Society / The Netherlands (OKBN * ARLIS / NL) is een overlegorgaan voor instellingen en personen, werkzaam op het gebied van bibliothecaire en documentaire informatieverzorging met betrekking tot beeldende kunst en architectuur. Het OKBN werd in 1982 opgericht en is sinds 1996 een officiële vereniging. De vereniging kent inmiddels meer dan 60 leden, waaronder bibliotheken en documentatiecentra van verschillende prominente wetenschappelijke instellingen op het gebied van de kunst(historie) en architectuur. Onder de deelnemende instellingen zijn de Koninklijke Bibliotheek, faculteits- en hogeschoolbibliotheken (van de faculteiten letteren en bouwkunst van de universiteiten en de academies van beeldende kunst en bouwkunst), museumbibliotheken, kunsthistorische documentatiecentra, culturele instellingen en archieven.

Statuten OKBN

Huishoudelijk reglement 

Meld u hier aan als lid.

Missie

Het OKBN stelt zich ten doel de contacten tussen haar leden onderling te bevorderen, bij te dragen aan een verdere professionalisering van de bibliothecaire en documentaire informatieverzorging en het behartigen van de belangen van de beroepsgroep. Het waarborgen van het op een professioneel en toereikend niveau verzamelen van materialen over de (geschiedenis van de) beeldende kunsten en architectuur en, in het verlengde hiervan, het stimuleren van de coördinatie van de collectievorming tussen de leden onderling, behoren tot de belangrijkste taken van het OKBN.

Het OKBN voorziet in de behoefte tot uitwisseling van vakinhoudelijke informatie door middel van het periodiek organiseren van bijeenkomsten en themadagen en het onderhouden van een website en een LinkedIn groep voor vakgenoten. Afspraken op het gebied van de collectievorming, de coördinatie van de aanschaf van dure publicaties en abonnementen en in toenemende mate de (geautomatiseerde) ontsluiting van informatie zijn steeds terugkerende thema’s. Door het formeren van werk- en discussiegroepen stimuleert het OKBN de onderlinge samenwerking tussen haar leden.

De vereniging fungeert tevens als aanspreekpunt voor andere nationale en internationale organisaties, zoals de Sectie Informatieverzorging Musea in Nederland (SIMIN) van de Nederlandse Museumvereniging, het OKBVlaanderen, ARLIS / UK and Ireland, ARLIS / North America en de IFLA Section of Art Libraries. Het OKBN organiseerde tweemaal met succes de conferenties van de IFLA Section of Art Libraries, alsmede enkele symposia.

Geschiedenis

Het OKBN is een consortium van bibliothecarissen en vakreferenten werkzaam in kunst(historische) bibliotheken of andere bibliotheken die collecties beheren over de (geschiedenis van de) beeldende kunsten en architectuur. In 1982 werden de eerste (informele) bijeenkomsten georganiseerd. Acht bibliothecarissen, afkomstig uit verschillende kunst(historische) bibliotheken kwamen bijeen om ervaringen uit te wisselen en nieuwe ideeën op te doen. Sindsdien ontmoetten vakgenoten van dertig tot veertig instellingen elkaar regelmatig, waarbij ieder lid bij toerbeurt als gastheer/-vrouw optrad.

Het overleg behield haar informele karakter tot in 1995, toen om praktische redenen werd besloten dat het OKBN een officiële status moest krijgen. In februari 1996 was de Vereniging OKBN een feit. Lid van het OKBN zijn de deelnemende instellingen, met ieder één stem, en niet-stemgerechtigde particuliere informatiespecialisten met een speciale interesse in het vakgebied. Het bestuur van de vereniging, dat minimaal vijf leden telt, wordt gekozen uit de leden.

Er is een grote diversiteit in de deelnemende instellingen, er zijn academische bibliotheken, bibliotheken van onderzoeksinstellingen, academies van beeldende kunst en bouwkunde, museumbibliotheken van verschillende grootte en specialisatie en enkele algemene bibliotheken die speciale collecties op het vakgebied beheren. Ondanks deze grote verscheidenheid hebben deze instellingen tal van zaken met elkaar gemeen, kwesties die tijdens de bijeenkomsten van het OKBN aan de orde worden gesteld.

Een van de belangrijkste aandachtspunten van het OKBN is, met de afnemende financiële middelen en alsmaar hoger wordende boekprijzen, het waarborgen van een adequate documentatie in ons land van de (geschiedenis van de) beeldende kunsten in al z’n facetten en een optimale toegankelijkheid hiervan voor zowel wetenschappers als het publiek in het algemeen. Coördinatie van de collectievorming is daarom een steeds terugkerend onderwerp op de agenda van het overleg, alsook de berichtgeving over nieuwe of juist opgezegde abonnementen op tijdschriften en series en de aanschaf van kostbare boeken en andere media.

Een belangrijke activiteit van het OKBN is het in kaart brengen van de infrastructuur van kunsthistorische documentatie in ons land. Een onderzoek naar de reikwijdte van bestaande collecties in Nederland en inventarisaties van onder meer archiefmateriaal en andere speciale collecties bij de deelnemende instellingen, resulteerde in het (snel uitverkochte) gidsje Collections of Art-Historical Documentation in The Netherlands (Leiden 1996). Deze gids, die inmiddels ook in geactualiseerde vorm op deze website is te raadplegen, bevat een alfabetisch op plaatsnaam gerangschikte lijst van kunst(historische) bibliotheken en documentatiecentra in Nederland en enkele Nederlandse instellingen van kunst en cultuur in het buitenland. Naast adresgegevens en een beknopte omschrijving van het verzamelgebied en de speciale collecties, bevat iedere entry een beschrijving van de mate van elektronische en fysieke toegankelijkheid van de verzamelingen.

Het OKBN zoekt samenwerking met bibliotheekverbanden en -organisaties, in het bijzonder de UKB (het samenwerkingsverband tussen de Koninklijke Bibliotheek en de Universiteitsbibliotheken in Nederland) en de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC). Zo heeft het OKBN bijgedragen aan de Nederlandse Basisclassificatie (NBC), de algemene onderwerpsclassificatie ontwikkeld door de UKB. Ook nam het OKBN het initiatief een bijdrage te leveren aan de Nederlandse Centrale Catalogus voor Periodieken (NCC/P), zodat ook de bibliotheken die niet (volledig) participeren in de NCC hun holdings aan dit bestand konden toevoegen.

OKBN onderhoudt al sinds de oprichting in 1982 (inter)nationale contacten met verwante organisaties. In 1987 en 1998 organiseerde het OKBN het congres van de IFLA Section of Art Libraries en in 1994 nam het OKBN het initiatief een symposium te organiseren voor kunstbibliothecarissen uit Nederland en (Vlaams sprekend) België. Sinds het symposium onderhoudt de vereniging warme contacten met haar Vlaamse collega’s en het OKBN is dan ook zeer verheugd over het recente initiatief tot oprichting van het OKBV.

Reisbeurs OKBN

Om het leden van OKBN die vanuit de eigen organisatie geen financiële steun krijgen mogelijk te maken om een buitenlandse conferentie te bezoeken, of om aan een buitenlandse excursie deel te nemen, stelt het OKBN jaarlijks een reisbeurs van maximaal 500 euro ter beschikking. Om in aanmerking te komen voor de beurs moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Het oordeel van het bestuur in dezen is bindend en beroep is niet mogelijk. Aanvragen kunnen worden ingediend bij de voorzitter en secretaris van het OKBN. Het bestuur zal z.s.m. een uitspraak doen, maar uiterlijk 4 weken voor aanvang van de conferentie/excursie.
Klik hier voor de voorwaarden en het aanvraagformulier

NB: voor kalenderjaar 2023 is de helft van de reisbeurs reeds toegekend. Nieuwe aanvragen voor dit jaar, tot 250 euro, worden in behandeling genomen.

LEDEN VAN HET BESTUUR

Anna Rademakers, voorzitter
Koninklijke Bibliotheek
Prins Willem-Alexanderhof 5 | 2595 BE Den Haag
Postbus 90407 | 2509 LK Den Haag
tel. 070-314091 ; tel. 070-3140911
e-mail: anna.rademakers@kb.nl

Wilma Knol, acquisitie nieuwe leden
Willem de Kooning Academie / Hogeschool Rotterdam
Postbus 1272, 3000 BG Rotterdam
tel. tel. 010-7944607
e-mail: w.knol@hr.nl           

Nita Smit, secretaris
EYE
Postbus 37767, 1030 BJ Amsterdam
Telefoon: +31 20 5891 409
e-mail: nitasmit@eyefilm.nl

Jantiene van Elk, penningmeester
Textielmuseum
Goirkestraat 96
5046 GN Tilburg
tel. 013-5494516
e-mail: jantiene.van.elk@textielmuseum.nl

Anne Oechtering
Rijksmuseum
Postbus 74888, 1070 DN Amsterdam
e-mail: a.oechtering@rijksmuseum.nl       

Kimberly Bouquet
Stedelijk Museum Amsterdam
Postbus 75082, 1070 AB Amsterdam
k.bouquet@stedelijk.nl

Literatuur:

• Art libraries and art librarianship in The Netherlands. Special issue of Art Libraries Journal 12 (1987) no 1.
• Koos Wynia, in collaboration with Geurt Imanse, Sophie Pabst, Hellen Scholten, Else van der Vossen, Maggy Wishaupt (eds.), Art periodicals: papers of the 2nd European Conference of Art Libraries of IFLA. Amsterdam 1988.
• Geert-Jan Koot. “10 years of ARLIS in The Netherlands”. Art Libraries Journal 17 (1992) 27-30.
• Geert-Jan Koot, “What’s wrong with museum libraries? The impact of electronic developments on museum librarians”. Lezing conferentie ARLIS/UK & Ireland The changing agenda for art libraries, Cambridge juli 2000.
• Michiel Nijhoff, “Museum Libraries : From Hidden Treasures to Treasured Information Centers”, Paper 64th IFLA General Conference Amsterdam, August 16 – August 21, 1998.
• Wim Verbei, “Bibliotheek Rijksmuseum staat open voor bredere taak : van educatief naar informatief”, in: Informatie Professional : vakblad voor informatiewerkers jrg. 4 (2000) no. 5 (mei), pp. 24-29.