Het Overleg Kunst(historische) Bibliotheken Nederland * Art Libraries Society / The Netherlands (OKBN * ARLIS / NL) is een overlegorgaan voor instellingen en personen, werkzaam op het gebied van bibliothecaire en documentaire informatieverzorging met betrekking tot beeldende kunst en architectuur. Het OKBN werd in 1982 opgericht en is sinds 1996 een officiële vereniging. De vereniging kent inmiddels meer dan 60 leden, waaronder bibliotheken en documentatiecentra van verschillende prominente wetenschappelijke instellingen op het gebied van de kunst(historie) en architectuur. Onder de deelnemende instellingen zijn de Koninklijke Bibliotheek, faculteits- en hogeschoolbibliotheken (van de faculteiten letteren en bouwkunst van de universiteiten en de academies van beeldende kunst en bouwkunst), museumbibliotheken, kunsthistorische documentatiecentra, culturele instellingen en archieven.

LEDEN VAN HET BESTUUR

Saskia Scheltjens, voorzitter
Hoofd Research Services Departement & Hoofdbibliothecaris
Rijksmuseum Amsterdam
Museumstraat 1, 1071 XX Amsterdam
e-mail: s.scheltjens@rijksmuseum.nl        

Catharina van Daalen, secretaris
medewerker Bibliotheek en Documentatie
Centraal Museum Utrecht
Agnietenstraat 1, 3512 XA Utrecht
e-mail: cdaalen@centraalmuseum.nl

Jantiene van Elk, penningmeester
Senior bibliothecaris
Textielmuseum
Goirkestraat 96, 5046 GN Tilburg
e-mail: jantiene.van.elk@textielmuseum.nl

Jet Blokhuis
Hoofd Informatie en Documentatie afdeling
Stedelijk Museum Amsterdam
Museumplein 10, 1071 DJ Amsterdam
e-mail: j.blokhuis@stedelijk.nl

Ramses van Bragt
Procescoördinator Acquisitie
RKD — Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
Prins Willem-Alexanderhof 5, 2595 BE Den Haag
e-mail: bragt@rkd.nl

Steven ten Thije
Hoofd Collecties
Van Abbemuseum
Stratumsedijk 2, 5611 ND Eindhoven
e-mail: s.thije@vanabbemuseum.nl

MISSIE

Het OKBN stelt zich ten doel de contacten tussen haar leden onderling te bevorderen, bij te dragen aan een verdere professionalisering van de bibliothecaire en documentaire informatieverzorging en het behartigen van de belangen van de beroepsgroep. Het waarborgen van het op een professioneel en toereikend niveau verzamelen van materialen over de (geschiedenis van de) beeldende kunsten en architectuur en, in het verlengde hiervan, het stimuleren van de coördinatie van de collectievorming tussen de leden onderling, behoren tot de belangrijkste taken van het OKBN.

Het OKBN voorziet in de behoefte tot uitwisseling van vakinhoudelijke informatie door middel van het periodiek organiseren van bijeenkomsten en themadagen en het onderhouden van een website en een LinkedIn groep voor vakgenoten. Afspraken op het gebied van de collectievorming, de coördinatie van de aanschaf van dure publicaties en abonnementen en in toenemende mate de (geautomatiseerde) ontsluiting van informatie zijn steeds terugkerende thema’s. Door het formeren van werk- en discussiegroepen stimuleert het OKBN de onderlinge samenwerking tussen haar leden.

De vereniging fungeert tevens als aanspreekpunt voor andere nationale en internationale organisaties, zoals het OKBV*ARLIS/Flanders, ARLIS/UK & Ireland, ARLIS / North America en de IFLA Section of Art Libraries. Het OKBN (co-)organiseerde reeds drie maal met succes de conferenties van de IFLA Section of Art Libraries in Amsterdam (1986, 1998 en 2023), alsmede enkele (inter)nationale symposia.

GESCHIEDENIS

Het OKBN is een consortium van bibliothecarissen en vakreferenten werkzaam in kunst(historische) bibliotheken of andere bibliotheken die collecties beheren over de (geschiedenis van de) beeldende kunsten en architectuur. In 1982 werden de eerste (informele) bijeenkomsten georganiseerd. Acht bibliothecarissen, afkomstig uit verschillende kunst(historische) bibliotheken kwamen bijeen om ervaringen uit te wisselen en nieuwe ideeën op te doen. Sindsdien ontmoetten vakgenoten van dertig tot veertig instellingen elkaar regelmatig, waarbij ieder lid bij toerbeurt als gastheer/-vrouw optrad.

Het overleg behield haar informele karakter tot in 1995, toen om praktische redenen werd besloten dat het OKBN een officiële status moest krijgen. Op 26 februari 1996 was de Vereniging OKBN een feit. Leden van het OKBN zijn de deelnemende instellingen, met ieder één stem, en niet-stemgerechtigde particuliere informatiespecialisten met een speciale interesse in het vakgebied. Het bestuur van de vereniging, dat minimaal vijf leden telt, wordt gekozen uit de leden.

Er is een grote diversiteit in de deelnemende instellingen, er zijn academische bibliotheken, bibliotheken van onderzoeksinstellingen, academies van beeldende kunst en bouwkunde, museumbibliotheken van verschillende grootte en specialisatie en enkele algemene bibliotheken die speciale collecties op het vakgebied beheren. Ondanks deze grote verscheidenheid hebben deze instellingen tal van zaken met elkaar gemeen, kwesties die tijdens de bijeenkomsten van het OKBN aan de orde worden gesteld.

Een van de belangrijkste aandachtspunten van het OKBN is, met de afnemende financiële middelen en alsmaar hoger wordende boekprijzen, het waarborgen van een adequate documentatie in ons land van de (geschiedenis van de) beeldende kunsten in al z’n facetten en een optimale toegankelijkheid hiervan voor zowel wetenschappers als het publiek in het algemeen. Coördinatie van de collectievorming is daarom een steeds terugkerend onderwerp op de agenda van het overleg, alsook de berichtgeving over nieuwe of juist opgezegde abonnementen op tijdschriften en series en de aanschaf van kostbare boeken en andere media.

Een belangrijke activiteit van het OKBN is het in kaart brengen van de infrastructuur van kunsthistorische documentatie in ons land. Een onderzoek naar de reikwijdte van bestaande collecties in Nederland en inventarisaties van onder meer archiefmateriaal en andere speciale collecties bij de deelnemende instellingen, resulteerde in het (snel uitverkochte) gidsje Collections of Art-Historical Documentation in The Netherlands (Leiden 1996). Deze gids bevat een alfabetisch op plaatsnaam gerangschikte lijst van kunst(historische) bibliotheken en documentatiecentra in Nederland en enkele Nederlandse instellingen van kunst en cultuur in het buitenland. Naast adresgegevens en een beknopte omschrijving van het verzamelgebied en de speciale collecties, bevat iedere entry een beschrijving van de mate van elektronische en fysieke toegankelijkheid van de verzamelingen.

Het OKBN zoekt samenwerking met bibliotheekverbanden en -organisaties, in het bijzonder de UKB (het samenwerkingsverband tussen de Koninklijke Bibliotheek en de Universiteitsbibliotheken in Nederland) en de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC). Zo heeft het OKBN bijgedragen aan de Nederlandse Basisclassificatie (NBC), de algemene onderwerpsclassificatie ontwikkeld door de UKB. Ook nam het OKBN het initiatief een bijdrage te leveren aan de Nederlandse Centrale Catalogus voor Periodieken (NCC/P), zodat ook de bibliotheken die niet (volledig) participeren in de NCC hun holdings aan dit bestand konden toevoegen.

OKBN onderhoudt al sinds de oprichting in 1982 (inter)nationale contacten met verwante organisaties. In 1987, 1998 en 2023 organiseerde het OKBN het congres van de IFLA Section of Art Libraries en in 1994 nam het OKBN het initiatief een symposium te organiseren voor kunstbibliothecarissen uit Nederland en (Vlaams sprekend) België. Sinds het symposium onderhoudt de vereniging warme contacten met haar Vlaamse collega’s.

REISBEURS OKBN

Om het leden van OKBN die vanuit de eigen organisatie geen financiële steun krijgen mogelijk te maken om een buitenlandse conferentie te bezoeken, of om aan een buitenlandse excursie deel te nemen, stelt het OKBN jaarlijks een reisbeurs van maximaal 500 euro ter beschikking. Om in aanmerking te komen voor de beurs moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Het oordeel van het bestuur in dezen is bindend en beroep is niet mogelijk. Aanvragen kunnen worden ingediend bij de voorzitter en secretaris van het OKBN. Het bestuur zal z.s.m. een uitspraak doen, maar uiterlijk 4 weken voor aanvang van de conferentie/excursie.
Klik hier voor de voorwaarden en het aanvraagformulier

OVERIGE

Statuten OKBN

Huishoudelijk reglement 

Meld u hier aan als lid.

LITERATUUR

• Zie Bibliografie Geschiedenis kunstbibliotheken Nederland (2009)